REWOLUCJA W POSTĘPOWANIU CYWILNYM - POSIEDZENIE PRZYGOTOWAWCZE

W dniu 7 listopada 2019 r. weszła w życie istotna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, która w wprowadza szereg zmian w jego przebiegu. Miejscami – zmian rewolucyjnych. Jedną z tego typu zmian jest wprowadzenie możliwości przeprowadzenia szeregu czynności – zastrzeżonych dotychczas dla rozprawy – na tzw. posiedzeniu przygotowawczym.

I tak, dotychczas, w toku postępowania procesowego regułą było, że po złożeniu przez powoda pozwu, a następnie po wniesieniu przez pozwanego odpowiedzi na pozew, Sąd wyznaczał rozprawę. Od 7 listopada 2019 r. regułą – przynajmniej teoretycznie – powinno być wyznaczenie tzw. „posiedzenia przygotowawczego” (choć dalej będzie istniała możliwość skierowania sprawy bezpośrednio na rozprawę). Celem tego posiedzenia jest rozwiązanie istniejącego między stronami sporu, bez przeprowadzania właściwego postępowania, np. poprzez zawarcie ugody. Posiedzenie to będzie cechować się pewnym stopniem „odformalizowania” w stosunku do dalszego, właściwego postępowania sądowego. Na posiedzeniu tym winno m.in. dojść do ustalenia stanowisk stron (również w zakresie ich aspektów prawnych) czy przedmiotu sporu. Ideą wprowadzanych zmian jest także zwiększenie roli przewodniczącego składu sędziowskiego – na tym etapie – w zakresie doprowadzenia do pojednania między stronami.

Regułą jest udział w posiedzeniu przygotowawczym zarówno stron postępowania, jak i ich pełnomocników. Pełnomocnikiem takim może być np. adwokat rumia czy też radca prawny. Jeżeli jednak zostanie uznane, że udział pełnomocnika jest wystarczający, strona może zostać zwolniona z tego obowiązku. Również złożenie przez powoda wniosku o przeprowadzenie rozprawy pod jego nieobecność, spowoduje, że zostanie on zwolniony z obowiązku stawiennictwa. Jest to o tyle istotne, iż nieusprawiedliwione niestawiennictwo powoda na posiedzeniu przygotowawczym prowadzi do umorzenia postępowania, zaś w przypadku pozwanego - jedynie do sporządzenia plany rozprawy bez jego udziału.

Czym jest sam plan rozprawy?  W uproszczeniu - dokumentem sporządzonym przez strony, pełnomocników i Sąd na posiedzeniu przygotowawczym, który ma na celu ustalenie dalszego przebiegu postępowania (formalnie stanowi załącznik do protokołu posiedzenia przygotowawczego). Przede wszystkim powinien on zawierać rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych złożonych przez strony, tj. m.in. które z tych wniosków zostały oddalone, a które uwzględnione. Może również zawierać, np. informacje co do żądań stron, wskazane przez strony zarzuty, fakty, które są sporne między stronami, ustalenia kiedy określone dowody zostaną przeprowadzone. W planie tym mogą znajdować się także terminy kolejnych rozpraw.

Wszelkie spory co do treści planu rozprawy rozstrzygane są przez przewodniczącego składu sędziowskiego. Przewodniczący zatwierdza także sporządzony plan rozprawy. W określonych przypadkach do planu rozprawy mogą zostać wprowadzone zmiany. Z zatwierdzeniem planu rozprawy wiąże się także jeszcze jedna istotna kwestia – co do zasady do czasu jego zatwierdzenia mogą być przytaczane przez strony twierdzenia oraz dowody na ich poparcie.  Przekroczenie tego terminu może spowodować ich pominięcie na dalszym etapie postępowania.